Weer 'n boekbekendstelling!

Sjoe, die tyd vlieg! Ek het 'n maand laas iets gepos op hierdie blog, hoewel ek darem bietjie navorsing gedoen kon kry. Ek sukkel my nog morsdood om ons derde Sophia Charlotte se nageslag (direkte) op te spoor. Ek het nou al foto's gekry van haar kinders en kleinkinders, ek weet waar haar graf is, en haar man s'n. Ek weet selfs waar haar een dogter afgetree het.

Maar daar is nog soveel vrae!

Intussen moet ek my fokus nou weer terugskuif na ons volgende boekbekendstelling toe. Ons boek is klaar en gereed vir 'n lekker aand. Ek weet van niemand anders wat so vinnig 'n reeks boeke skryf nie, maar nouja, as daai Sophia Charlotte bloed in jou are vloei, is dit seker maar hoe dit werk!

Hier is ons uitnodiging:

Liewe Familie en Vriende (en blog-lesers!),

Baie dankie vir elkeen se ondersteuning met die bekendstelling van ons eerste boek, Skrywertjie. Dit was baie dapper van jou om geld uit te gee om dit te koop, nie wetende wat om te verwag nie. Dankie vir dié van julle wat my met mooi woorde aangemoedig het omdat jy met vriendelike oë ons boekie gelees het.

Indien daar nie ‘n ‘Errata’ papiertjie agterin jou boek geplak is nie, let asseblief op die volgende:

SKRYWERTJIE ERRATA

Bl.70      Prinses Charlotte se brief, vierde lyn: George ipv Charles

Bl. 84,  3de paragraaf, 3de lyn: Paradysvoëlblom

Bl. 132, 5de paragraaf: wonderlike nuus

Bl. 145, 9de paragraaf, 4de lyn: Oujaan

Bl 152, 6de paragraaf: om koffie te maak

               

 

Jammer vir die foutjies wat deurgeglip het.

Hierdie is om jou te laat weet dat die tweede boek in die reeks Moedertjie gedruk is en gereed is vir verspreiding. Dit handel oor die volgende Sophia Charlotte in die lyn, naamlik my Oumagrootjie wat gedurende haar leeftyd albei die Vryheidsoorloë sowel as die Wêreldoorloë in ‘n mindere of meerde mate beleef het. Soos in die eerste boek, is die verhaal rondom geskiedenisgebeure en familieverbintenisse en –verhoudings geweef.  In hierdie boek kon ons heelwat foto’s gebruik, asook weer ‘n paar pragtige sketse deur Fourie Ackermann. Die voorblad is ook weer deur Fourie gedoen met ‘n ou foto van my Oumagrootjie as basis. My dogter Rut het weer uitstekende navorsingswerk gedoen wat heelwat verrassings opgelewer het. Weereens was dit opwindend om die fiktiewe vertelling te verweef met die werklike gebeure.

Indien jy belangstel om dit te koop (die prys is weer R150), kan jy dit op een van drie maniere doen: woon die bekendstelling op 1 November 2013 in Randvaal, of op 15 November in Alkantrant  by, in die sysaal van die biblioteek om 10 uur(albei kere) en kry dit daar by ons (dit sal lekker wees om jou weer te sien); of bestel een by ons per e-pos, sms, of foonoproep, dan pos ons dit vir jou; of, indien jy in die Vaaldriehoek of Pretoria woon en nie ‘n bekendstelling kan bywoon of posgeld wil betaal nie, kontak my of Rut om ‘n reëling te tref vir die afhaal van die boek. Die posgeld is R30 na enige plek in Suid Afrika.

Laat weet asseblief indien jy een van die bekendstellings kan bywoon, ter wille van getalle.

Vriendelike groete,

Charlotte en Rut

NS. Daar is nog enkele vriende wat ‘Skrywertjie’ se geld verskuldig is, hulle sal weet wie hulle is. Ons herinner jou dat jy die R150 kan inbetaal by:

S.C.Stapelberg, Capitec Bank , Spaarrekening  nr. 1306298782 Takkode 470010

 

....met JOU NAAM as verwysing asseblief. Indien jy nie regkry om ‘n verwysing by te sit nie, sms my net en sê op watter datum jy dit inbetaal het, dan kan ek die naam by die betaling sit. Dankie, C.

Charlotte 083 945 0202         Rut 082 553 1710

Gideon se dagboek

Dit is darem maar lekker om konkrete bewyse van ons karakters te kry. Ek kry 'n behoorlike "kick" daaruit wanneer ek iets nuuts ontdek van een van ons "karaktes". Een so stuk opgewondenheid vir my is vasgevat in Gustav Preller se boek, 'Scheepers se Dagboek'. 

Dit was my ouma s'n wat sy oorgemaak het aan my boetie, Hein. Hier onder lyk dit asof dit oorspronklik my oupa s'n was (kyk hoe is die letters gemerk om aan te dui dat dit S.P Botha se boek is).

Dit is nou al deel van ons afrikaner geskiedenis, of 'Africana', en so boek kos al oor die R700!! Maar ek kan onthou dat my ouma die boek gehad het in haar boekrak toe sy by ons kom bly het, en ek was so bly toe ek die boek in my boetie se boekrak ontdek het! My ouma het vreeslik koerant uitknipsels en briewe gehou, en sy het self ook boeke soos die gelees en ge'edit', so sy het tipies van die name wat Gustav Preller in sy boek gesit het, doodgetrek en die regte name ingeskryf (soos die scan hieronder wys).

Nouja, ek was al baie keer spyt dat die dinge my nie geinteresseer het toe my ouma nog gelewe het nie, want dan sou sy baie "grys areas" bietjie verlig het, (en sy sou waarskynlik die dagboek vir MY gegee het en nie vir my boetie nie...haha). 

Blykbaar was my oumagrootjie, Catharina Elizabeth Scheepers, haar boetie Gideon se biograaf vir alle praktiese doeleindes, en daar moes baie erfstukke gewees het wat sy bewaar gehou het. Dit is net nogal interessant dat haar ma toe by Ant Lettie, wie die jonger sussie was, gaan bly het. Ek dink dit moet wees omdat sy graag op haar oorlede ouers se plaas wou wees.

In elk geval, so tussen deur die opwinding van ons volgende boek, "Moedertjie" (wat Vrydag bekengestel sal word by die Alkantrant Biblioteek hier in Pretoria), het ek die boek gelees, en ek bly verstom staan oor hoe besonder lief Gideon was vir sy ma. Hy het vir haar sulke mooi briewe geskryf (daar is so paar ook in "moedertjie" gesit.) daar was 'n spesiale band tussen hulle en dit moes vir haar vreeslik swaar gewees het om hom te laat gaan op so jong ouderdom (hy was maar sestien) om opleiding te kry.

My seuntjie is nou in Graad R en hy het ook nou begin om vir my briefies te skryf, hier onder is so een van sy briewe. Dink net hoe trots moes sy ma gevoel het, ek dink sy moes elke briefie so bewaar het van kleintyd af al.

Hier onder is een van my seun se briefies, ek dink ek staan 'n kans om briewe soos die van Gideon te kry as hy groot is.. 

Al wat behoue gebly het van sy dagboek is die laaste paar dae voor sy teregstelling. Iewers was daar definitef vuilspel betrokke van die Engelse se kant af ten opsigte van sy persoonlike goed, die res van sy dagboek, die briewe wat hy geskryf het vir sy ma, sy verloofde en ook sy sussies. Hy noem dit in sy dagboek (die deel wat behoue gebly het) - elkeen van die goed wat hy agterlaat (geld ook, om hom te herbegrawe op die familieplaas onder andere), maar niks was terug besorg aan sy ma nie. Op een of ander manier het die koerante sy dagboek voor sy familie in die hande gekry, en dit begin publiseer nog voor dit terugbesoeg is aan sy ma.

Ons verbeeldings kan ook natuurlik ver draaie met ons loop met sulke fondasies vir 'n storie, maar ons het reggekry om onsself redelik in toom te hou, en ons het nie sy storie en die baie verdraaiings daarvan soveel in ons boek genoem nie.

Ek self hou ook dagboek hou, ek dink die moderne weergawe van 'n dagboek is seker maar 'n blog, en dit is fantasties vir ons navorsing om so 'n stukkie goud te ontdek!

Ek wonder soms daaroor dat as my agter-agter-kleinkinders eendag wil uitwerk wie ek was en wie my ma hulle en kinders ens was, dan gaan dit eintlik vir hulle baie maklik wees, want ek het hierdie blog, ek is op facebook, ek het ons familieboom op wikitree gesit! 

Ons nuutste boek - "Moedertjie"

Net om julle solank lus te begin maak - hier is 'n uittreksel uit ons nuwe boek.

Roodepoort, April 1877

            “Shepstone het die ZAR geannekseer vir die Britse kroon!”

            Koos storm ontsteld die kombuis binne waar Sophie besig is om pampoenkoekies te bak. Charlottha’tjie wat op die vloer gesit en speel het, begin hartseer huil. Sophie tel haar op en kyk verskrik na Koos.

            “Koos, hoe laat skrik jy my nou! Wat sê jy, my man?”

            “Ons Boererepubliek is deur die vervlakste Engelse ingeneem. Almal is in rep en roer, die manne praat van gewere regkry en perde opsaal.”

            Sophie sus die kermende Charlottha’tjie op haar linkerheup en draai behendig die pampoenkoekies een vir een om met die spaan in haar regterhand. Sy skud die pan en roep vir Selina nader om die bakkery oor te neem. Sy stoot die koffieketel oor die vuur en draai om.

            “Koos, ek gaan net die baba bors gee en in haar bedjie sit, dan sluit ek by jou aan in die voorkamer. Wag ‘n bietjie vir my, dan drink ons lekker koffie en praat rustig. Selina, dek ‘n skinkbord met bekers en gooi vir ons koffie in sodra dit warm is. Haal ook beskuit uit. Neem die skinkbord voorkamer toe.”

            In die slaapkamer gaan sit Sophie in die groen brokaatstoel wat moeder Feitjie vir haar as trougeskenk gegee het. Sy paai haar ontstelde baba en gee haar bors. Ingedagte streel sy oor die verweerde lap van die stoel en glimlag as sy aan haar moeder dink. Binnekort sal ek hierdie stoel met nuwe lap moet oortrek, dink Sophie.

Sophie sukkel om die baba aan die drink te kry. Hierdie dogtertjie van haar is ‘n vreemde kind. Sy huil asof sy honger is, maar wanneer sy ‘n paar slukkies geneem het, los sy die bors en lê en kyk Sophie intens aan. Sophie gesels saggies met haar en probeer die baba laat lag, maar die kind bly ernstig. Uiteindelik drink sy weer en raak aan Sophie se bors aan die slaap. Sophie lê haar versigtig neer en staan ‘n oomblik na haar eersteling en kyk. Dit voel vir haar asof sy na ‘n vreemde se kind kyk. Asof die kind nie aan haar behoort nie. Sy kan die trane nie keer wat oor haar wange loop nie, maar stop by die deur, vee die trane vinnig met die agterkant van haar hand weg en bring haar emosies onder beheer. Saggies trek sy die deur toe en stap na waar haar man wag.

            “Vertel my wat het gebeur en waarom is jy so ontsteld daaroor.”

            Koos roer sy koffie hewig en neem eers ‘n paar slukke voordat hy begin vertel.

            “Theophilus Shepstone, jy weet mos, die goewerneur van Natal, het met ‘n klein troepemag van om en by dertig man Pretoria ingery en die Zuid Afrikaanse Republiek geannekseer. Kan jy glo, Sophie, sonder enige onderhandeling of beraadslaging. Hulle het ’n groot fees vir die inwoners gefinansier. By hul vertrek op die twaalfde van hierdie maand het hulle die Britse vlag op Kerkplein gehys en die hele gebied noord van die Vaalrivier vir Brittanje geannekseer.” Koos beduie met ‘n swaai van sy arm die omvang van die anneksasie. “Britse troepe is besig om Middelburg binne te stroom. Ek is bitter teleurgesteld in die Britte.”

            “Waarom sou hulle dit gedoen het?” Sophie is uit die veld geslaan.

            “Daar is glo ‘n ryk goudrif ontdek anderkant Pretoria. Bid jou dit aan. Nou skielik wil hulle ons Republiek hê. Daar is groot onweerswolke in die lug vir hierdie Republiek.”

            “Koos, wat praat die mans, wil hulle weer kommando’s vorm en oorlog maak?”

            “Dis die algemene gevoel, Sophie, die manne is ontsteld, veral die jongeres. Ek hoor jou broers en jou swaer Daniel is vuur en vlam om te gaan veg.”

            “Wat van my vader Schalk?” Sophie kyk haar man deurdringend aan. Sy móét weet van Vader.

            “Vader Gideon sê jou vader is woedend, en praat van perd opsaal. Hy weier egter steeds om iets met die Scheeperse te doen te hê.”

            Sophie kyk na haar hande op haar skoot. Sy haal haar sakdoekie uit haar voorskootsak en druk vererg die halstarrige trane droog, dan prop sy dit weer in die sak en vou haar hande op haar skoot. Sy probeer hard om niks te wys van haar innerlike ontstuimigheid nie. Die feit dat sy met haar nuwe babatjie sukkel is nou klein in vergelyking met hierdie konstante hartseer in haar hart. Sy verlang na vader Schalk. Sy bid elke dag dat daar versoening sal plaasvind tussen hulle. Sy kan maar net aanhou hoop. Maar sy is nog steeds kwaad omdat hy haar uit sy huis gejaag het. Wanneer sy praat, hoor Koos die opgekropte woede in haar stem.

            “Koos, wat gebeur as al die mans op kommando gaan? As die vroue en kinders alleen op die plase agterbly tussen die vyandige Pedigroepe hier in die omtrek?” Haar hande verduidelik wat haar woorde nie kan nie.

            Koos vat albei haar rustelose hande in syne.

            “Kyk vir my, Sophie.”

            Sy kyk op in sy liefdevolle gesig. Hy glimlag vir haar.

            “Ons sal oor daardie struikelblok klim wanneer ons daar kom, my Dierbaarste. Op hierdie stadium weet ons nog nie wat gaan gebeur nie. Gelukkig het ons geen Pedi werkers meer op die plaas nie, slegs Hotnots en ‘n Zoeloe of twee. Ek sal moet wag totdat die oproep kom om kommando toe te gaan. Toe, drink jou koffie. Hierdie beskuit wat my vroutjie gebak het is heerlik. Probeer dit gerus.”

            Sophie glimlag vir haar Koos en tel haar koffiebeker op. Met al die konflik in haar binneste, kry sy nog steeds nie reg om vir haar Koos kwaad te bly nie. Hy is vir haar ‘n bemoediger. Hy bring elke dag vir haar iets om oor te lag.

Ander interessante kommentaar oor die Boere

Met my ewige soektog na inligting oor die tye waarin ons Sophias hulle in bevind, kry ek soms interessante "blogs". Die een was vir my nogals kosbaar en hier is so paar uittreksels (die link vir die blog is onderaan):

SPOKEN BY GREAT MEN
“Give me 20 divisions of American soldiers and I will breach Europe . Give me 15 consisting of Englishmen, and I will advance to the borders of Berlin . Give me two divisions of those marvelous fighting Boers and I will remove Germany from the face of the earth.”
Field Marshal Bernard L. Montgomery, Commander of the Allied forces during WWII.

“The Americans fight for a free world, the English mostly for honor and glory and medals, the French and Canadians decide too late that they have to participate. The Italians are too scared to fight; the Russians have no choice. The Germans for the Fatherland. The Boers? Those sons of bitches fight for the hell of it.”
American General, George “Guts and Glory” Patton

“Take a community of Dutchmen of the type of those who defended themselves for fifty years against all the power of Spain at a time when Spain was the greatest power in the world. Intermix with them a strain of those inflexible French Huguenots, who gave up their name and left their country forever at the time of the revocation of the Edict of Nantes . The product must obviously be one of the most rugged, virile, unconquerable races ever seen upon the face of the earth. Take these formidable people and train them for seven generations in constant warfare against savage men and ferocious beasts, in circumstances in which no weakling could survive; place them so that they acquire skill with weapons and in horsemanship, give them a country which is eminently suited to the tactics of the huntsman, the marksman and the rider. Then, finally, put a fine temper upon their military qualities by a dour fatalistic Old Testament religion and an ardent and consuming patriotism. Combine all these qualities and all these impulses in one individual and you have the modern White Boer.”
Sir Arthur Conan Doyle

Uittreksels uit http://chessaleeinlondon.wordpress.com/boer-war/

Nog 'n bietjie humor

Net om julle bietjie in die "loop" te hou...

Ons het seker nog so 80 boeke oor van "Skrywertjie" die eerste boek in die reeks. Dit is mos nou Sophia Charlotte Papenfus se storie. So as julle nog 'n boek wil hê, laat my weet, of bestel een op ons boekwinkel, dan kan ek dit vir jou pos, of ek kan dit vir jou bring. 'n Boek kos maar R150.00. Klier hier om een te bestel.

Ons tweede boek se naam is "Moedertjie". Ons sal seker teen die einde van die jaar die boek in druk hê, en ook weer 'n boekbekendstelling of twee hou. Sy was Sophia Charlotte van der Merwe. Sy het mos met JJ Scheepers getrou en was Gideon Scheepers se ma. Dit is hoekom ek so aanhoudend oor die boere oorlog skryf, want dit is die tydperk waarin "Moedertjie" geleef het. Ons derde boek is Sophia Charlotte van der Merwe wie met Liebenberg getrou het, en sy het ook in daardie tyd gelewe. So, ek gaan nog vir 'n geruime tyd my blog-posts vul met interessanthede oor daardie tyd.

Maar hier gaan ons weer terug na uittreksels uit "Kwinkslag":

bl.42 In die stryd"
Nie ver anderkant die Vaalrivier nie, in die Heidelberg-distrik, kom ons by 'n plaashuis aan waar twee vosperde voor die huis in die tuin loop. Ek sê vir my maar: "Hier is ons man."
Ons klop aan die deur en die vrou van die huis maak die deur oop. Daar sit hy toe ook op 'n stoel net langs die deur. Sy geweer staan langs hom. Ek sê:"Haai, ou maat, ek is agter jou bloed!" Sy vrou is op daardie oomblik in die kombuis.
Ek vra aan hom:"Hoekom loop jy dan weg?"
"Ja-nee, daar is tog nie nou vegtery nie en ek het maar besluit om huistoe te kom."
Op daardie oomblik kom sy vrou uit die kombuis met die koffie wat sy pas gemaak het. Sy kyk haar man so aan en vra:"En het jy tog nie weggeloop nie?"
Ek antwoord:"Ja, Mevrou, hy't weggeloop en ons het hom kom vang!"
Sy kyk hom aan en sê dadelik, sonder om hom 'n kans te gee om iets te sê:"Kyk hierso, jy moet dadelik klaarmaak en teruggaan. 'n Man kan ek aldae weer kry, maar nie 'n land nie!"
Verwerk uit die oorlogsherinnering van kommandant Japie Neser OM 6060/1

bl. 51 "Agterryers"
Met die afsaal van Generaal de Wet se kommando was 'n kwartier skaars verby of die roep "Opsaal" het gekom. 'n Klompie van die skrikkerige burgers het geen tweede uitnodiging nodig gehad nie en hulle het dadelik die pad gevat. Dit het naderhand so erg geword dat ons nie meer rus gekry het nie, behalwe as die generaal self daar was. 'n Kêrel, wat maar stadig was, het egter 'n agterryer gehad met die naam Opsaal. Die stadige burger het gewoonlik opgedaag net nadat die eerste burgers al afgesaal het. Wanneer Opsaal se baas egter opgedaag het, gewoonlik sowat vyftien minute later as die ander, het hy na Opsaal begin roep sodat hy kon begin met die vuurmaak. Chaos het gevolg. Die burgers het nie geweet wat aangaan nie en het dadelik gereageer op die bevel, min wetende dat die stadige kêrel eintlik na sy agterryer opsoek was. Gou het die bevel die rondte gedoen en soos dit maar met sulke dinge gaan, het dit nie net by "Opsaal" gebly nie. Dit het gou verander in "Opsaal, kêrels! Kakie kom!" So het dit aangegaan. Die offisiere self was later self hopeloos in die war, want voordat hulle kon uitvind wie die bevel gegee het, was helfte van die burgers alweer op pad. Die kommando het later snuf in die neus gekry en nader ondersoek ingestel en tot hulle ontsteltenis uitgevind dat "Opsaal" eintlik 'n agterryer was. Opsaal is herdoop en die goeie orde van die kommando is herstel.
-Verwerk uit C.A Vieweg se Herinneringe uit die Anglo-Boereoorlog

bl. 72 "Strydosse"
Terwyl ons vir die vyand moes vlug, kon een van die burgers maar net nie wegkom nie. Die Engelse was al baie naby aan hom en die muil, waarop hy gery het, was ongelukkig baie steeks. Daar was gevaar dat hy met die muil en al in die hande van die Engelse kon beland. Toe ek by hom verbygaan, het ek verneem hoe dit met hom gaan.
"Dit gaan sleg, Meneer," was sy antwoord,"ek is die hel in."
"Foei tog," het ek gesê "daardie plek is al te warm. Hoe eerder jy daaruit kom, des te beter."
R.D Mcdonald, 'n Terugblik op my oorlogsjare.

bl. 85 "Reg en Geregtigheid"
Op Jagersfontein het Rooi Faan van der Merwe soos gewoonlik oponthoud veroorsaak. Sy vel was baie wit van kleur en dus rooi gebrand op kommando terwyl die yl baard op sy wange sulke wit krulle gevorm het sodat hy maar snaaks uitgesien het om die minste te sê.
Faan wou n ie daarvan hoor om van Jagersfontein af pad te gee voordat hy nie eers met 'n seker Engelse offisier afgereken het nie. Die betrokke offisier het baie huise in die distrik afgebrand en net soveel skade en ergenis aangerig as wat hy moontlik kon.
Iemand wys vir Faan die huis van die majoor en Faan is nie links nie en pyl reguit daarheen! Hy draai ook sommer die voordeur oop en stap in met 'n oorgehaalde geweer, reg om die Engelsman te skiet sodra hy sy verskyning maak. Hy stap die lang gang af en sien iemand met 'n geweer na hom toe aankom - so 'n lelike kêrel wat niemand anders as die Engelse majoor kan wees nie. Toe Faan sy geweer lig, tel die ander man syne ook op en Faan trek los om die eerste skoot in te kry. Die Engelsman tel sy geweer ook op en die volgende oomblik lê die spiëel aan die onderpunt van die gang aan flenters. Faan se voete gly onder hom uit - swaar gewond soos hy gemeen het. Stadigaan voel-voel hy so aan homself of daar nie bene stukkend is nie. Toe hy uitvind dat hy niks makeer nie, kom hy ewe sedig uit die huis gestap.
"Het jy hom gekry?" wil ons almal dadelik weet.
"Nee," antwoord hy kortaf.
"Maar ons het jou dan hoor skiet!"
"Ja, man, ek het selfmoord gepleeg. Daar was so 'n groot spiëel en daarin het ek die lelikste Engelsman wat ek nog ooit gesien het met so yl, wit baard..."
Maar toe bars ons almal uit van die lag... en Rooi Faan moes baie lank nog die gespot oor die lelikste Engelsman wat hy nog gesien het, aanhoor.
Hendrina Rabie-van der Merwe, Onthou! In die skaduwee van die galg, pp 121-122

'n Bietjie Humor

Soos ek genoem het in 'n vorige "post" is ek besig om Elria Wessels se boek "Kwinkslag - Humor in die Anglo-Boereoorlog te lees, en ek wil graag so bietjie daarvan deel met julle.

bl. 9 "In die Stryd":
Na die slag by Spioenkop gelewer is, kom 'n tommie by een van ons burgers en vra:"Hoe het julle die slag gewen?". In Engels antwoord die Boer: "The Lord was on our side." Die tommie bly 'n oomblik lank stil en antwoord toe ewe droogweg:"He must be a good one; we have six in the regiment and they are not worth a damn!" - Herinnering van J.B Wessels 5000/149

bl. 17 "In die stryd":
Na die insident op Klipkraal tussen Richmond en Victoria-Wes was ons buit groot. Ek het tussen die gevangenis rondgestap en orals gehoor hoe teleurgesteld hulle was oor die lokval. Aan allerlei beskuldigings en verskonings het ook nie ontbreek nie.
Een van die burgers het aan 'n soldaat gevra:"Wat beteken die letters K.F.S op julle skouers?" Hy het geantwoord: "Kitchener's Scouts."
"Maar waarvoor staan die F?"
Bedeesd het die Engelsman geantwoord:"Fighting."
Verontwaardig het die burger uitgeroep:Maar waarom veg julle dan nie?" - Robert de Kersauson de Pennendrif, Ek en die Vierkleur, p.30

bl. 23 "In die stryd":
'n Jong kêrel wat aan sy eerste geveg deelgeneem het, het hoogs paniekerig by die veldkornet aangehardloop gekom nadat die geveg verby is en benoud geskree:"Veldkornet, hoe ruik bloed?"
Die veldkornet wat alreeds hoogs geirriteerd was omdat hy gesukkel het om die burgers tydens die geveg byeen te hou, het kortaf geantwoord:"Dit ruik soos k-k."
"Dan, Veldkornet, is ek dodelik gewond!"
-Aangepas uit R.W Schikkerling, Hoe ry die Boere

bl.24 "In die Stryd"
Een van die Hottentotspioene wat ons gevang het se naam was Ou Jan. Ou Jan was goed bekend aan die burgers. Die kommandant het hom eers 'n goeie preek afgesteek en die ou het aandagtig geluister. Daarna is twee burgers beveel om hom agter 'n sekere damwal te gaan doodskiet. Die burgers het hom egter goed geken en dit was vir hulle 'n baie onaangename taak. Hulle het gehoop hy sou weghardloop, want dan sou die skietery soveel makliker wees. Hy het dit egter nie eens gewaag nie.
Toe hulle met hom agter die damwal kom, het hulle hom beveel om maar aan te loop sodat hulle hom van agter kon skiet. Ou Jan het gehoorsaam en aangestap. Toe hy so paar tree weg was, het die twee burgers hulle gewere so saggies moontlik oorgehaal.
Ou Jan het dit egter gehoor en terwyl hy sy kop so skuins na agter gedraai het en met sy regterduim oor sy skouer gewys het, het hy gesê:"Here, kyk die verneukery hier agter my!"
Die twee burgers het die ou teruggeroep en aan hom gesê,"Kyk, Ou Jan, ons sal jou nuttelose lewe hierdie keer spaar, maar as jy weer gevang word, sal daar geen genade vir jou wees nie. Gaan huis toe en pas op dat jy nie weer in ons hande val nie!"
Ou Jan het hom nie twee keer laat nooi nie en het so vinnig moontlik die pad gevat.
Al die burgers het nou onder die indruk verkeer dat Ou Jan dood is, maar na die oorlog het een van die burgers die ou iewers in die Vrystaat ontmoet. "My wêreld, Ou Jan, jy is mos doodgeskiet in die oorlog! Wat soek jy dan hier? Of is dit dalk jou gees?"
"A nee a, Basie!" sê ou Jan. "Weet Basie dan nie die gebed van 'n regverdige vermag veel?"
-Aangepas uit Avonture uit die Tweede Vryheidsoorlog uit die dagboek van C.C. Snyman, p.27

bl. 31 "In die Stryd:
Waar hulle kon, het die kommando's ons op die plaas gehelp. Dit was al so te sê pikdonker toe 'n kommando een aand papnat gerëen daar aangekom het. Vanwëe die geweldige storm wat die middag losgebars het, kon ons nie melk nie. 'n Paar van die burgers het dadelik aangebied om te gaan melk. Nie een van hulle het enige besware gemaak nie, al was almal doodmoeg. Ongeveer 'n halfuur later het hulle teruggekom met die melk. Almal het egter geskater van die lag.
"Wat was die grap?" wou een van die mans weet wat intussen by die huis gebly het en hout gekap het.
"Oom," het een van die melkers begin vertel, maar hy het so begin lag dat dit moeilik gegaan het om te praat, "ons het ons boeglam gesukkel om een van die koeie gemelk te kry. Ons het naderhand die hele kraal op horings gehad met die vervlakste koei." Toe het die lagbuie hom so oorval dat hy nie verder kon praat nie.
"Nou toe nou," het die oom tussenbeide gekom, "is dit nou iets om jou 'n boggeltjie oor te lag? Ek het in my lewe al baie gesukkel om 'n koei gespan en gemelk te kry - en ek kan jou die versekering gee dat ek nie juis daaroor gelag het nie. Vra maar die koei wat gebeur het as jy haar ooit eendag sien."
"Ja, oom," het die verteller 'n verdere poging aangewend om te praat, "ek het ook al vantevore gesukkel...maar vanaand se koei was heeltemal anders..."
"Jy bedoel natuurlik dat die koei nie meer sulke onhandige mans gewoond is nie," het die oom gespot.
"Wie weet, oom. In elk geval, ons was naderhand verplig om almal hand by te sit. Ons was almal wel nat van die rëen, maar ons was ook papnat van die sweet toe ons die onskuldige bees op langelaas met geweld aan 'n paal vasgemaak, teen die muur vasgedruk en gespan het. Ek het die emmer gevat, maar toe ek naby kom, het daar 'n verdere gespook gevolg. Mens sou waarlik sê dat dit winter is, so het die dier gebewe van die vrees. Eindelik het ek reg gesit, met die dopemmer styf tussen my bene vasgeklem, want ek het 'n skop verwag. Helaas, eers toe ek na die spene voel, het ek tot die ontnugtering gekom dat ons al die tyd met 'n os te doen het!"

Die Genootskap van Regte Afrikaners

Die GRA. Jip - daar was regtig so 'n genootskap.

Dankie Wikipedia vir hierdie prentjie asook hierdie inligting:

Op 25 September 1875, tydens die tweede vergadering, kry die G.R.A. sy finale beslag onder voorsitterskap van S.J. du Toit.
Doel: "Om te staan vir ons Taal, ons Nasie en ons Land." Missie:

• Vertaling van die Bybel in Afrikaans;
• Uitgawe van 'n maandblad, Die Afrikaanse Patriot;
• Opstel van 'n Afrikaanse Spraakkuns en Woordeboek.

Lied: Ieder nasie het sy land.

Nouja, vanaand het ek en 'n maatjie saam uitgegaan en Gera Phielix se verhoogstuk "Trek" gaan kyk by die Atterbury teater, en ek het net weer besef hoedat Afrikaans nogal sy merk maak in ons lewe.

Ek moet sê, dis nou nie asof ek ooit die regte "trotse Afrikaner" was wie die gelofte feeste ens. bygewoon het nie. Ek was nie 'n "Voortrekker" nie, en my hart was nie gebreek toe ons "Nkosi Sikilele Afrika" moes leer op skool in plaas van "Die Stem" nie. Maar ek moet sê toe ek vanaand by Grafitti se boekwinkel (naby die Atterbury Theatre) rondloop en al die mooi Afrikaanse boeke sien, toe voel ek nogal bly in my hart om deel te kan wees van die beweging. Amper soos die GRA.

Ons het 'n mooi taal, en 'n baie interessante geskiedenis. En sonder om emosioneel onstabiel te raak oor die stand van sake in die land, kan ons maar trots wees daarop. Daar is baie dinge wat ons onsself oor kan skaam wat gepaard gaan met die Afrikaner, maar ons taal is nie een van hulle nie. En ook nie ons mooi gedigte en verhale nie.

Ek dog ek sê dit net so terloops voor ek gaan slaap.

Die Boere Oorlog

Ek het so pas "Commando" van Deneys Reitz klaar gelees, en wat 'n briljante boek! Ek het sommer trots gevoel op ons Afrikaanse mans wie so dapper geveg het. Natuurlik was daar baie wie moed opgegee het en dan ook die wie die vyand "gejoin" het teen die einde van die oorlog, en selfs daarvoor kan mens verstaan dat mense dit sou doen onder die haaglike omstandighede wat hulle in verkeer het, dink ek baie van ons ou ook gevou het.
Ek weet nie of ons ons regtig oor die Boere Oorlog geleer het op skool, en of ek teen daardie tyd net nie meer regtig belang gestel het nie, maar ek weet my pa was altyd nog baie geintereseerd daarin. Hy was mal oor Jan Smuts. Hy het definitef vir ons baie staaltjies vertel oor die oorlog, en natuurlik grappies.

In die onlangse Afrikaanse fliek, "Verraaiers" sien mens bietjie van Jan Smuts en ook van Genl de la Rey. Dit was darem maar REGTE MANS gewees daai. Hulle het ongelooflike goed verrig in die oorlog deur hulle kennis van die veld en hulle slim manier van oorlog voer en hulle dapperheid en uithou vermoë.

Ek wil graag so paar uittreksels hier deel uit die boek - ek hoop julle geniet dit soos wat ek dit geniet het!

"Commando - A Boer Journal of the Boer War, - Deneys Reitz"

http://www.amazon.com/Commando-Deneys-Reitz/dp/1920265686

We lived in the Orange Free State. My father was Chief Justice in Sir John Brand's time and subsequently, in 1887, was himself elected President of the Republic.
Our home was at Bloemfontein, the State Capital, and here my brothers and I grew up. There were five of us, two older and two younger than myself, and we led a pleasant Tom-Sawyerlike existence such as falls to the lot of few boys nowadays. We learned to ride, shoot and swim almost as soon as we could walk, and there was a string of hardy Basuto ponies in the stables, on which we were often away for weeks at a time, riding over the game-covered plains by day and sleeping under the stars at night, hunting and fishing and camping to our heart's content, and clattering home again when we had our fill.

Hy vertel ook bietjie van die verskillende belangrike figure wat hy leer ken het, Paul Kruger, Jan Smuts en dan ook Genl Piet Joubert -

I also knew Piet Joubert, the Commandant-General, for, apart from his visits to Bloemfontein, his son Jan and I were friends, and I sometimes went home with him to talk about the coming war, and his father was generally there. He was a kindly, well-meaning old man who had done usefull service in the smaller campaigns of the past, but he gave me the impression of being bewildered at the heavy responsibilty now resting upon him and I felt that he was unequal to the burden.
One afternoon he showed me a cable which he had received from a Russian society offering to equip an ambulance in case of war, and when I expressed my pleasure I was astonished to hear him say that he had refused the gift. He said, 'You see, my boy, we Boers don't hold with these new-fangled ideas; our herbal remedies (bossie-middels) are good enough.'

Sy boek lees soos 'n avontuur-verhaal, en ek kon omtrent dit nie neersit nie. Hier vertel hy van die Boere wie hy tëegekom het op die veld -

My companions were big heavily-bearded men of the old school, who looked on me as something of an alien, for I was town-bred, and they did not always understand my ways, but they were simple kindly souls and we got on well together. The Boers had their full share of laggards, but they had a full share, too, of steadfast men such as these; men whose farms were lying in ruins, whose wives and families were scattered they knew not where, but who, unpaid and unbidden, returned to risk their lives in the fighting that swayed continually backward and forward over the western plains, and I got a truer insight into the fine courage and high qualities of their fighting-men during this journey than at any other time of the war.

Hy skryf natuurlik ook heelwat oor Genl de la Rey en siener van Rensburg -

Generaal de la Rey

Siener van Rensburg

I saw a good deal of him (de la Rey) at this time, as he held a daily levee beside his cart, where all were free to hear his views.
Attached to his person was a prophet, van Rensburg, a strange character, with long flowing beard and wild fanatical eyes, who dreamed dreams, and pretended to be possessed of occult powers. I personally witnessed one of his lucky hits to which he owed his reputation, for one morning while we were congregated around the General's cart, van Rensburg was expounding his latest vision to a hushed audience. It ran of a black bull and a red bull fighting and goring each other, until at length the red bull sank defeated to its knees, which he interpreted to mean that the British would soon be in like case. As he stood before us, his arms outstretched and his eyes ablaze, he suddenly called out, 'See, who comes', and, looking up, we made out a distant horseman spurring towards us from the east. We waited in silence for the rider. When he came up, travel-stained and weary, he produced a letter from General Botha, hundreds of miles away.
When General de la Rey opened and read it, his face lighted up and in a voice ringing with emotion he said: 'Men, believe me, the proud enemy is humbled.' (Die trotse vijand se nek is gebuig). He went on to tell us that the letter contained news that the English had proposed a peace conference. Coming immediately upon the prophecy it was a dramatic moment and I was impressed, even although I suspected that van Rensburg had stagemanaged the scene. Of General de la Rey's sincerity there could be no doubt, for he was not a man to stoop to subterfuge, and I know that he firmly believed in the seer's predictions.

Later vertel hy ook hierdie snaakse deel:

We fell back until two in the afternoon, when the English gave up the chase and we were able to come to a halt in a bush-covered hollow, where General de la Rey adressed us in his half-humorous, half-serious manner, and soon he had the men laughing and making light of their misfortunes.
We rested our horses here until dark, and then rode west for several hours, as there was word of further columns converging upon us.
There had been a magnificent double-tailed meteor in the sky of late, the two streamers of which looked like the letter "V", and Van Rensbuirg, the General's prophet, had been giving out that this stood for "Vrede" (peace), but on this night as we rode along, I heard a boyish voice from the darkness ahead call out, 'Mijnheer van Rensburg, that letter V up there does not mean Vrede, it means Vlug (retreat). There was a wry laughter in the ranks at this sally, which the discomfited oracle bore in meek silence, although it did not diminish his output of prophecies, which continued right up to the peace.

Dit was vir my baie interessant om te lees hoe vindingryk die Boere was toe hulle ammunisie klaar begin raak het -

We were getting short of ammunition, so during the next two days we followed the road by which the English force had travelled, to pick up Lee-Metford catridges. The English soldiers were notoriously careless with their ammunition. If a round or two dropped from ther bandoliers they would never trouble to dismount, as they knew they could get more, and at their halting-places one could almost always find cartridges lying spilt in the grass. So much was this the case that latterly it had become a regular practice to trail the columns, sometimes fro a week on end, to glean these crumbs from the rich man's table, and I doubt if the British ever realized to what an extent the Boers were dependent upon this source of replenishment.

Nouja, dis al vir nou - ek is tans besig om bietjie humor ook te probeer naslaan uit die oorlog uit, en het die oulikste boek gekry by ons biblioteek - "Kwinkslag".

Ek sal julle nog alles daarvan ook vertel!